MUNDUEN GUDAMendi-bizkar gaineko platilo hegalari horrek Ed Wooden espaziuntziak ekartzen dizkigu gogora, haren pelikuletako plastikozko maketak. Egunez trikuharria da, haizeari eusten dion hilobi arrastoa; gauez, ordea, platilo hegalari bihurtzen da. Iluntasunaren babesean haitzari begiak ateratzen zaizkio, leihoak kanpoaldera, gizakia lotara joan denean hildakoak bizia hartzen du.
Eta gauez eta ezkutuan etortzen bada pentsa liteke herria arriskuan dagoela, txakurra zaunkaka hasiko dela, baina trikuharri honek mendeak ditu gure artean, milaka urte mendi-bizkarrean erroturik. Kondairak dio aspaldiko biztanle haiek baselizako harriak hartu eta igo zituztela mendi tontorrera, santuaren irudiaren egurra egiteko erabili zituzten zuhaitzen urteak dituela trikuharriak. Barreneko eremu honetan, itsasotik urrutiko lur hauetan, bidaiariarentzako argia da idi-begietako ontzia, edozeinek aurkituko du herria maldan behera harren laguntzarekin. Trikuharria egunez hilobia da eta gauez gure sustraietara eramaten gaituen argitasuna. Faroa guretzat artaldearentzat artzaina bezalakoa da, etxetik hurbil gaudenaren seinale.
Mariren mendi magikoan soilik margotzean uler daitezkeen gauzak gertatzen dira, bestela ezin da. Tumuluak azkeneko izpiekin argitzen dira eta babesleku habitatuak bilakatzen dira. Esaten dute haren barrenetik diren izaki ttiki-ttikiak ateratzen direla, sagar hazi bila, eguna argitu arte gelditu gabe lurra arakatzen dutela. Beren galaxiako lekurik zokoenean zuhaitzak landatuz omen daramate eternitate osoa, eta halaxe segituko omen dute gauero.
Herriak aingeru itxurako jainkoa behar du, kaleetan barrena erabiltzeko eta euri eske mendi gainera igotzeko. Orduan azaltzen zaigu San Migelen irudia eta lurretik kanpoko bere jatorria gogorarazten dizkigun abituak janzten ditu. Eta horrela laguntzen digu eskafandrak trikuharriaren historia ulertzen, izaki ñimiñoek babestutako haranaren patua ezagutzen. Orain badakigu ez dela arrotza tontorrean pausatutako platiloa, ez dela harritzekoa zakurrak zaunkarik ez egitea, ezta ardiak bere horretan gelditzea ere. Gizakiak lo hartzen duenean, iluntasunean munduen guda gertatzen da. Errainu guztien borroka egiten dute beren lekuari eusteko, baina berena odolik gabeko guda da