Subscribe
Add to Technorati Favourites
Add to del.icio.us
sábado, 3 de octubre de 2009

MAIORAZKOA

MAIORAZKOA

Baztanen aitak denbora behar du oinordetzari azken ukituak emateko, betiro ariko litzake semearekin solasean. Zigako elizaren inguruko mendietan urtero, udaberrian, gertatzen dira eszena berdinak, behin eta berriro, inork aldatu nahi ez dituen eszenak. Foru legea da etxea eta lurra seme zaharrari ematea, oso osorik jasotzen duen odol iturria, aldaketarik gabeko ideia bezala. Tradizioak hortxe dirau, mendi artean, aldagaitz; eta testamentua sinatzen duenak, aldiz, urteak behar ditu heriotza onartzeko.

Ondorengotza bakoitzean zorioneko bat geldituko da, batzuk joan egin beharko dute eta emakumeak, bizitza urraturik, gertatzen ari dena ikustea baino ez du izanen. Plantxatzeko moduan antzematen zaio ez duela aditu nahi, ez duela jakin nahi, ez duela betikoa entzun nahi. Burua arropaldera makurtuz ur epel horrekin bat egin nahi luke, ganduan nahasi eta ihes egin.

Gizonezkoak zuhaitzak botatzen, lurra lantzen edo segak pikatzen ari diren bitartean, emakumezkoak gizonen tresneriaz arduratzen diren bitartean konspiratzen ari dira. Eta zeremonietan, traspasoetan, arropaldera makurtutako emakume bakoitzak itzulerarik gabeko ihesarekin egiten du amets. Buru gainean argia ageri da, beren gogoetan lagundu nahi dien jaki ttipi bat, tradiziotik eskapan lagundu nahian.
Maiorazkoa denborak ezarri zuen, idazteko premiarik gabe arau bilakatu zen. Harengatik jaiotzen den lehendabiziko semea errege bihurtzen da eta morroi bat jaiotzen da senide bakoitzeko. Hitzik gabeko erritoan uzten dira ondasunak, senitarteko keinu elkarrizketan. Semeak lanari jarraituko dio, aitaren aurrean segari eutsiko; eta momentua iristen denean keinu bat nahikoa izanen da oinordetzarako garaia dela jakiteko. Baina baliteke egunen batean horrela ez gertatzea; baliteke, ustekabean, emakumeak izaki basati lez portatzea