HERENSUGEMarteraino iristen diren sateliteen garaiotan jakin behar dugu izan zela izen hori zuen jainkoa, burdina eta suaren jainko bat. Bere betebeharra gizaki ausarten lanbide bilakatu zen: su-garretara hurbildu eta begirik kendu gabe begiratu behar zen. Hori lortzen zuenari antzinako krimenak barkatzen zitzaizkion eta metalezko errautsarekin berpizteko aukera ematen zitzaion.
Naturatik atera zituen arotzak forma guztiak. Gaztainondoaren hostoa imitatuz egin zuen zerra, ihi ertza zorrotzen antzera ezpatak egin zituen. Lorearen hauskortasuna irudikatzen zuten arma hilgarriak egin zituen, hori zen bere sekretua.
Altzairuzko pieza horien bihotzean, arotzak gorroto-eskukada batengatik eskukada bat maitasun bota zuela diote, suak dena nahasi zuela eta inork ezin dituela bereizi. Martinen labanak erabiltzen ditugunean badakigu alde bat ebakitzeko edo zulatzeko dela, baina bestea hilgarria izan daitekeela.
Antzinako lanbideen lekuan segitzen du oraindik botereen arteko borrokak, ezkutukoarekin topo egin daiteke oraindik. Deabrua berriro sugez janzten da eta kiskali egiten da, ipuinetan bezala. Baina borroka galdu aurretik babesik gabeko emakumeari eraso egina da eta bere lau buruak betirako galduko dira txingarretan. Akabatuta badirudi ere, narrastiaren erraietatik artalde osoak, bizi zenean irentsitako ardi guztiak aterako dira.
Esaten dute Arrasateko arotz bat etorri zela eta piztiari armarik gabe egin ziola aurre; sutegiraino eramatea lortu omen zuen eta erretzen ikusi zuen. Su galdatan burdina bihurritzea lortu zuen eta forma eman zion, besteek hasitakoa bukatu zuen. Handik atera ziren laba hondarrak hartzeko matxardak, enperadore bat hiltzeko moduko sastakaiak eta milaka urte iraunen duten sableak.