BERTSOLARIBertsolaria norabidea erakusteko maparik behar ez duen lemazaina da, tripulazioa itsasoaren erdian galduta dagoenean “lurra” oihukatzen duen profeta da. Sortzen dituen hitzak buruz ikasitako lezioa bezalakoak dira, jakintsu baten hitzaldia dira, akatsik gabeko bandoa dira. Dokumentuak erre egiten diren garaietan gizakiek bertsolaria esnarazten dute mezu idatzia berreskurarazteko eta erabat galdu baino lehen errepikarazteko. Orduan bertsolariak begiak igurtziko ditu eta ahotsa gozatu. Hura entzuten ari den orok badaki poema bakoitzean sentimenduren bat konpartitzen dutela, emozioren bat; badaki esaten ez duena etorkizunik gabe protesta dela.
Bardeetako basamortuan ageri den Foruen Estatuak gure artean tente eduki genueneko egunak eta bere legeak gure artean iraun zueneko garai eder haiek dakarzkigu gogora. Harea artetik ageri den buruak gogorarazten digu ez oso aspaldian emakume erraldoi batek gidatu gintuela, bere letraz idazten zuela araua eta idatzitakoa bete egin zuela.
Baina egia da ere gizakiok izan ginena amestu dezakegula, harri hondarrak jaso eta beraiekin hiriz eginiko zibilizazioa eraiki dezakegu. Gure irudimenak ez dio soilik etorkizunari begiratzen, iragana ere ikusten du eta hura gertakizunez betetzen du, legenda bat bezain eder bilakatzen du. Margolariak, agian, koloreak eta batailak nahastu ditu, hautsa eta ura, eta haren eskuak, agian, egiazko historia sortuko du.
Lur idortuan etsaiak ikusten dira, mendiak zeharkatzen dituen zaldi zerrenda. Artistak bertsolariari utzi dio lekua handik etorritakoak nondik joan ziren konta diezagun, gelditu zirenek zer egin zuten, zendutakoak nola gogoratzen dituen esan diezagun. Orduan poetak begiak mendialdera jaso eta buruz esanen du galera baten kanta, izan dugun egun triste baten kanta esanen du buruz.